Afgelopen weekend zijn we in Rotterdam heerlijk uit eten geweest in een Italiaans pastarestaurant dat ‘Spaghettata’ heet. Op de kaart stonden naast antipasti en dolci dan ook alleen maar pastagerechten. Wat mij zo naar dit restaurant trok is de naam: we herkennen er allemaal het woord spaghetti in, maar hoe zou je dat woord nou vertalen? Volgens Italiaanse het woordenboek betekent het: spaghettata s. f. [der. di spaghetti], fam. – Mangiata di spaghetti. Oftewel: het eten van spaghetti.
Het leuke van de Italiaanse taal is dat er zoveel achtervoegsels bestaan waarmee je aan bestaande woorden een nieuwe of aanverwante betekenis kunt geven. Zo kun je woorden verkleinen (casa – casetta) of vergroten (naso – nasone), maar je kunt ook woorden een negatieve waarde toekennen (libro – libraccio) of juist een verzachtende (scemo – scemotto).
Het achtervoegel -ata maakt van werkwoorden een zelfstandig naamwoord en drukt een daarmee aanverwant begrip uit: entrata (ingang) van entrare (naar binnen gaan), fermata (halte) van fermare (stoppen) en zo ook in de omschrijving hierboven: mangiata komt van mangiare (eten). Maar je kunt -ata ook gebruiken achter een zelfstandig naamwoord. In dat geval heeft het verschillende betekenissen:
- een tijdsduur: annata, giornata (zie ook mijn eerdere blog);
- de hoeveelheid in een object: cucchiaiata (een lepeltje vol), manata (een handjevol);
- een klap, stoot of knal met een voorwerp of wapen: bastonata (stokslag), cannonata (kanonstoot), coltellata (messteek). Je kunt het ook achter een lichaamsdeel plakken: een elleboogstoot (gomitata) of een kniestoot (ginocchiata). Soms kan een woord dan ook meerdere dingen betekenen: een secchiata kan betekenen een klap met een emmer of de inhoud van een emmer.
- een negatief oordeel: cretinata (stommiteit), porcata (rotzooi), een collectiviteit: cucciolata (nest met puppies), scalinata (trappenhuis) of een intensieve waarde: fiammata (grote vlam), ondata (hoge golf).
Hoe kunnen we spaghettata dan beschouwen? Een bord spaghetti in je gezicht? Of gaat het meer om de hoeveelheid en de intensiteit van dat bord spaghetti?
Mocht je trouwens een keer in Rotterdam zijn, zou ik dat bord pasta lekker halen aan de Nieuwe Binnenweg. Voor info: zie de website van Spaghettata.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten