zondag 16 december 2012

Zichtbaarheid van de vertaler

Elk jaar wordt er voor literair vertalers een bijeenkomst georganiseerd, de literaire vertaaldagen, waar vertalers bijeenkomen om op een vooraf vastgesteld onderwerp te reflecteren en hun ideeën los te laten op een vooraf vertaalde tekst. Dit jaar stond het evenement in het teken van de zichtbaarheid van de vertaler. Kennelijk is daar bij boekvertalers behoefte aan. Wat die zichtbaarheid inhoudt is alleen nog niet helemaal duidelijk. Als de vertaler zichtbaar is in de tekst, wordt doorgaans gesproken over een slechte vertaling. De lezer wil immers helemaal niet geconfronteerd worden met het feit dat hij of zij een vertaling leest. Natuurlijk zou iedereen het liefst een boek in de originele taal lezen, maar voor velen ligt daar toch een beperking. Gelukkig maar! Want wat alle boekvertalers gemeen hebben, is dat ze van hun vak houden. Misschien dat ze daarom zoeken naar wat zichtbaarheid. Wij willen ook graag gezien worden! Wij willen ook graag wat aandacht voor ons werk, voor ons mooie vak. Martin de Haan noemt ons schaduwkunstenaars. En zoals alle kunstenaars willen we onze kunsten vertonen.
 
Zijn we dan niet gewoon op zoek naar een stukje erkenning in plaats van naar zichtbaarheid? Veelal wordt de naam van de vertaler niet genoemd in recensies. De naam staat ook niet op het omslag, soms op het voorblad, vaak alleen in het colofon. Wat moeten we daarmee? Moeten we daar wel iets mee? Op de vraag of de naam van de vertaler op het omslag moet worden gedrukt gingen veel instemmende geluiden op. Maar geven we ons dan niet meteen te veel bloot? Is de schijnwerper dan niet te veel gericht op iemand die er toch ook voor heeft gekozen in de schaduw te staan van de schrijver zelf? Uiteindelijk is dat toch ook de taak van de vertaler? We zijn er nog niet over uit.
 
Maar goed. Laten we dan voor een gulden middenweg kiezen, een beetje licht werpen op dat wat wij in de schaduw van onze werkkamer bewerkstelligen. In deze moderne tijd is dat niet eens zo’n moeilijke of geldverslindende opgave, lijkt me. Social media bieden ons een platform, een gratis podium waarop de boekvertaler aandacht kan vragen voor de boeken die hij of zij heeft vertaald, aan het vertalen is, of zou willen vertalen. Als je goed kunt zingen, zet je een filmpje op youtube. Als een schilder zijn schilderijen alleen in zijn eigen kamer ophangt, zal niemand ooit weten hoe mooi ze zijn. Organiseer je eigen digitale expositie! Ook boekvertalers kunnen, mochten ze de behoefte hebben om hun kunsten te etaleren, het internet op om de wereld te vertellen over hun werk. Alles kan en alles mag. Bloggen, twitteren, facebooken, youtuben. Dat is misschien niet zo literair, maar wel heel effectief en helemaal van deze tijd. En ja, ik heb weleens een boek gekocht omdat ik het op facebook voorbij zag komen.
 
Mijn naam is Miriam Bunnik en ik vertaal boeken uit het Italiaans. Ik en 'mijn' boeken zijn zichtbaar op mijn website, op facebook, op twitter en op dit blog.
 
 
En met instagram maakte ik de bijbehorende foto.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten